Czym się różni fizjoterapia od rehabilitacji?

Choć zarówno rehabilitacja, jak i fizjoterapia mają na celu poprawę zdrowia i jakości życia pacjenta, cele obu podejść znacząco się różnią, ponieważ obejmują różne zakresy i metody terapii. Rehabilitacja jest procesem kompleksowym, który obejmuje nie tylko aspekty fizyczne, ale także psychiczne, społeczne oraz zawodowe. Dąży do przywrócenia pacjentowi pełnej sprawności i niezależności, niezależnie od przyczyny ograniczeń – mogą to być skutki wypadków, operacji, chorób przewlekłych lub wrodzonych wad rozwojowych. Fizjoterapia natomiast jest bardziej wyspecjalizowana – skupia się na aspektach fizycznych rehabilitacji, takich jak przywrócenie ruchomości, siły mięśniowej, równowagi oraz redukcja bólu i napięć mięśniowych.

Cele rehabilitacji – wszechstronna pomoc pacjentowi

Rehabilitacja ma na celu holistyczne podejście do procesu zdrowienia pacjenta. Zajmuje się zarówno fizycznym przywracaniem sprawności, jak i wspieraniem pacjenta w adaptacji do nowej sytuacji zdrowotnej, czy to po urazie, chorobie, czy zabiegu chirurgicznym. Cele rehabilitacji można podzielić na kilka kluczowych obszarów:

1. Przywrócenie samodzielności – jednym z głównych zadań rehabilitacji jest umożliwienie pacjentowi jak największej samodzielności w codziennym życiu. Jest to szczególnie ważne dla osób, które przeszły poważne operacje, doświadczyły urazów neurologicznych (np. udarów), lub cierpią na choroby przewlekłe, takie jak stwardnienie rozsiane czy reumatoidalne zapalenie stawów.
2. Wsparcie psychologiczne i społeczne – rehabilitacja nie ogranicza się jedynie do aspektów fizycznych. W procesie zdrowienia bardzo ważne są też wsparcie emocjonalne i psychologiczne oraz przygotowanie pacjenta do powrotu do normalnego funkcjonowania społecznego. W wielu przypadkach rehabilitacja obejmuje więc współpracę z psychologami, terapeutami zajęciowymi oraz pracownikami socjalnymi, co pozwala pacjentom lepiej odnaleźć się w codziennych obowiązkach oraz wrócić do pracy zawodowej, jeśli jest to możliwe.
3. Zapobieganie nawrotom i pogorszeniu stanu zdrowia – rehabilitacja ma także na celu edukację pacjenta w zakresie zdrowych nawyków, które pomagają uniknąć ponownego pojawienia się problemów zdrowotnych. Dla przykładu, po kontuzji sportowej, rehabilitacja może obejmować naukę technik ruchowych i ćwiczeń, które pozwolą uniknąć podobnych urazów w przyszłości.

Cele fizjoterapii – skoncentrowane na poprawie sprawności fizycznej

Fizjoterapia, jako część rehabilitacji, ma bardziej skoncentrowane cele, skupione na aspektach fizycznych funkcjonowania pacjenta. Głównym zadaniem fizjoterapii jest przywrócenie pełnej sprawności narządu ruchu oraz eliminacja lub redukcja dolegliwości bólowych. Cele fizjoterapii można pogrupować w następujące obszary:

1. Redukcja bólu – jednym z podstawowych celów fizjoterapii jest zmniejszenie bólu, co jest istotne dla pacjentów cierpiących na schorzenia układu ruchu, przewlekłe bóle pleców, bóle mięśniowe czy stany zapalne stawów. Fizjoterapeuci stosują różnorodne techniki, takie jak terapia manualna, masaże lecznicze czy elektrostymulacja, które pomagają w łagodzeniu bólu.
2. Poprawa mobilności i zakresu ruchu – fizjoterapia koncentruje się na przywracaniu pełnej mobilności w obszarach ciała dotkniętych dysfunkcjami, takich jak stawy, kręgosłup czy mięśnie. Pacjenci często borykają się z ograniczeniami w zakresie ruchu po urazach, kontuzjach lub operacjach, a celem fizjoterapii jest przywrócenie im pełnej sprawności, aby mogli swobodnie wykonywać codzienne czynności.
3. Wzmocnienie siły mięśniowej – przywrócenie siły mięśniowej jest niezbędne, aby umożliwić pacjentowi normalne funkcjonowanie. Osłabienie mięśni może być wynikiem długotrwałego unieruchomienia, np. po złamaniu lub operacji, lub też być skutkiem przewlekłej choroby. Fizjoterapeuci stosują specjalistyczne ćwiczenia wzmacniające, które pomagają w regeneracji mięśni i zwiększeniu ich wytrzymałości.
4. Poprawa koordynacji i równowagi – wiele osób, szczególnie po urazach neurologicznych, takich jak udar, wymaga rehabilitacji w zakresie koordynacji ruchowej i równowagi. Ćwiczenia wykonywane pod okiem fizjoterapeuty pomagają pacjentom odzyskać stabilność, co jest niezbędne dla ich bezpieczeństwa i samodzielności.
5. Zapobieganie dalszym komplikacjom zdrowotnym – fizjoterapia ma także na celu minimalizowanie ryzyka dalszych problemów zdrowotnych. Przykładowo, w przypadku pacjentów po operacjach ortopedycznych, odpowiednio prowadzona fizjoterapia pomaga uniknąć zrostów, przykurczy oraz innych powikłań.

Podczas gdy rehabilitacja jest szerokim procesem, który dąży do kompleksowego przywrócenia pacjenta do życia na wielu płaszczyznach, fizjoterapia koncentruje się przede wszystkim na fizycznych aspektach zdrowia.

Oba podejścia wzajemnie się uzupełniają i współpracują w celu zapewnienia pacjentom optymalnego wsparcia na drodze do zdrowia. Z tego powodu wiele programów rehabilitacyjnych obejmuje sesje fizjoterapii jako integralną część procesu, umożliwiając pacjentowi osiągnięcie maksymalnych rezultatów i jak najpełniejsze włączenie się w życie zawodowe oraz społeczne.

« Wróć do listy artykułów